တော်လှန်ရေးနယ်မြေမှာ ပျောက်ဆုံးနေဆဲ တရားမျှတမှု

စစ်တပ် အာဏာစက်သက်ရောက်တဲ့ နေရာဒေသတွေမှာ ပြည်သူလူထုဟာ ဥပဒေမဲ့ပြုကျင့်ခံရမှုတွေကို ဆက်တိုက် ကြုံလာရပြီး လေးနှစ်တာ အာဏာသိမ်းကာလမှာ တရားမျှတမှုဆိုတာ လုံးဝ ပျောက်ဆုံးသွားတဲ့ အခြေထိ ဆိုက်လာပါတယ်။

စစ်ကောင်စီရဲ့ မတရားမှုမှန်သမျှကို အံတုဆန့်ကျင်နေတဲ့ တော်လှန်ရေး စိုးမိုးနယ်မြေက ပြည်သူတွေ အနေနဲ့ရော တရားဥဒေစိုးမိုးပြီး တရားမျှတမှု ပြည့်ပြည့်ဝဝ ရနေကြပါသလား။ တရားမျှတမှုဆိုတာ ပြည်သူတွေအတွက် ရပိုင်ခွင့်ဖြစ်သလို တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေအနေနဲ့လည်း အလေးထား ဆောင်ရွက်ကြရမယ့် ကိစ္စရပ်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။
အညာဒေသအများစုမှာ စစ်ကောင်စီယန္တယားတွေ မလည်ပတ်တော့ဘဲ NUG ရဲ့ ပြည်သူ့ အုပ်ချုပ်ရေး ယန္တယားဖော်ဆောင်ခဲ့တာ တချို့ဒေသတွေဆို စစ်အာဏာသိမ်းပြီး လပိုင်းအကြာ ကတည်းက ဒီနေ့အထိပါပဲ။ ဒီနေရာမှာ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေအကြား ပွတ်တိုက်မှုတွေရှိခဲ့ပြီး လက်နက်ကိုင် အချင်းချင်းကြား ၊ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့နဲ့ လက်နက်ကိုင်ကြားတွေအပြင် လက်နက်ကိုင်တွေ၊ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တွေနဲ့ ပြည်သူလူထု အကြား ပွတ်တိုက်မှုတွေ အစုံ ရှိခဲ့ပါတယ်။

တစ်ဖက်မှာလည်း လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးအားကောင်းလာပြီး စစ်ကောင်စီကို ဖိအား ပေးလာနိုင်တဲ့အချိန်မှာ တော်လှန်ရေးအလွန် ကြားကာလ ကြုံရနိုင်ခြေ အဓိကအချက်နှစ်ချက်ကို နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတွေက စိုးရိမ်သောက ဖြစ်လာကြပါတယ်။ အဲဒီအချက်တွေကတော့ လက်နက်အားကိုးပြီး နယ်မြေတွေအလိုက် ကြီးစိုးလာနိုင်မယ့် War Lord (စစ်ဘုရင်) တွေရဲ့ ရန်နဲ့ ကြားကာလ အာဏာလေဟာနယ်ဖြစ်သွားနိုင်မယ့် အခြေအနေတွေကိုပါ။ လူထုတရားမျှတမှုကို ထိခိုက်စေတဲ့ အကြောင်းနှစ်ချက်ပါ။ ဒီတော့ အဲဒီ နှစ်ချက်လုံးကို ရှောင်ရှားနိုင်မယ့် နည်းလမ်းကို ဖော်ဆောင်ရပါလိမ့်မယ်။ အဲဒါကတော့ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရား အားကောင်းပြီး တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးပါဘဲ။

တော်လှန်ရေး လေးနှစ်တာကာလကို ပြန်ကြည့်ရင် ဥပဒေမဲ့လုပ်ရပ်တွေဟာ စစ်ကောင်စီစိုးမိုး နယ်မြေတွေထဲမှာ သာမက တော်လှန်ရေးနယ်မြေတွေထဲမှာလည်း ဆိုးဆိုးရွားရွား ဖြစ်ခဲ့တာတွေအများကြီးပါ။ ဥပဒေလမ်းကြောင်း ကို မျက်ကွယ်ပြုပြီး လက်နက်အားကိုး ဖြေရှင်းကြရာမှာ သတ်ဖြတ်မှုတွေအထိ ရှိလာပါတယ်။ တရားခံ မဖော်ထုတ်နိုင်တဲ့ မှုခင်းတွေလည်း တစတစ များလာပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ပြစ်မှုကျုးလွန်သူတွေကို သိပါလျက်နဲ့ တရားဥပဒေလမ်းကြောင်းအရ ထိထိရောက်ရောက် မဆောင်ရွက်နိုင်တာ၊ အပြစ်ကနေ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် လွတ်မြောက်နေတဲ့ အခြားသောဖြစ်စဉ်တွေလည်း ရှိနေပြန်ပါတယ်။ ဥပဒေကြောင်းနဲ့ တရားရေး လမ်းကြောင်းထက် အဖွဲ့တွင်းပြစ်မှုပြစ်ဒဏ်တွေနဲ့ ဖြေရှင်းတာမျိုး၊ ဖိအားပေးကြေအေးတာမျိုးတွေလည်း တွေ့နေရ ပြန်ပါတယ်။ တော်လှန်ရေး အကြောင်းပြ လက်နက်နဲ့ အာဏာကိုသုံးပြီး ကိုယ်ကျိုးစီးပွားရှာတဲ့ တော်လှန်ရေးသမား အမည်ခံတွေလည်း ရှိနေဆဲပါ။

တော်လှန်နယ်မြေအညာမှာ အဲဒီလို ဝေဖန်စရာတွေပြည့်နေဆဲမှာပဲ အညာဟာ စစ်ရေး အရှိန်မြှင့်မယ့် လှိုင်းတစ်ခုလာတော့မယ် ၊ ၂၀၂၅ ဟာ စစ်ရေး အဆုံးအဖြတ်နှစ်ဆိုတဲ့ အသံတွေကလည်း ညံနေပါတယ်။ အဲဒီ အသံတွေနောက်မှာ ရေပန်း စားလာတာကတော့ “စစ်အနိုင်တိုက်ရေး အဓိက” ဆိုတဲ့ စကားပါဘဲ။ အဲဒီစကားနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အကောက်အယူ တဖက်စောင်းနင်း မလွဲဖို့တော့လိုပါတယ်။

စစ်အနိုင်တိုက်ရေးလို့ဆိုရာမှာ လက်ရှိအခြေအနေအရ စစ်တပ်နဲ့ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးလို့ မရနိုင်သေးကြောင်းကို ဆိုလိုတာ အဓိကအချက်ပါ။ တော်လှန်ရေးမှာ စစ်အနိုင်တိုက်ရေးသည် ပထမဦးစားပေး၊ စစ်ဖြစ်နေချိန်မှာ နိုင်ငံရေးဆိုတာမရှိဘူးဆိုတဲ့ သဘောပါ။ ရန်သူနဲ့ချိန်ထိုးပြီး ပြောဆိုတဲ့ စကားပါ။ သမိုင်းကြောင်းကို ပြန်ကြည့်ရင် လည်း စစ်တပ်ရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး စကားတွေဟာ ပါးစပ်ဖျားမှာပဲ ပျောက်သွားမြဲပါ။ တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့တွေနဲ့ ဆွေးနွေးခဲ့တဲ့ စကားဝိုင်းတွေတိုင်းမှာ ဘယ်လိုမှ ဘက်မျှတဲ့ ညှိနှိုင်းအဖြေမျိုးကို မရောက်ခဲ့ပါဘူး။

မကြာခင်က ကူမင်းမှာ ဆွေးနွေးတဲ့ TNLA နဲ့ ဆွေးနွေးပွဲကိုပဲ ကြည့်ပါ။ တစ်ဖက်က ငြိမ်းချမ်းရေး စကားပြောနေပြီး တစ်ဖက်က ဗုံးကြဲပါတယ်။ ဒီလိုအချက်တွေကြည့်ခြင်းအားဖြင့် စစ်တပ်နဲ့ စကားပြောမယ်ဆိုရင် စစ်ကို အရင်နိုင်အောင်တိုက်ရမယ်ဆိုတဲ့ သဘောပါ။ ဒါကို စစ်ပဲတိုက် ကျန်တဲ့ အုပ်ချုပ်ရေး ယန္တယားတွေ မလိုသေး ၊ အဓိကမကျသေးလို့ အကောက်အယူ မလွဲဖို့လိုပါတယ်။ ရန်သူနဲ့ စစ်အနိုင်တိုက်ရင်း ကိုယ့်ဘက်က အုပ်ချုပ်ရေး လုပ်ငန်းတွေကိုလည်း တတ်နိုင်သမျှ ပီပြင်အောင် အကောင်အထည် ဖော်ကြရမှာပါ။ ရခိုင် ၊ ကရင်နီ နဲ့ ကရင်ပြည်နယ်က KNU စိုးမိုးနယ်မြေတွေကိုကြည့်ရင် မြင်သာပါတယ်။ နယ်မြေစိုးမိုးနိုင်ဖို့ စစ်အနိုင်တိုက်ရမှာ ဖြစ်သလို ရလာတဲ့ နယ်မြေတွင်း အုပ်ချုပ်ရေးလုပ်ငန်းတွေလည်း လုပ်ကြရပါတယ်။

ဥပဒေစိုးမိုးပြီး တရားမျှတမှုအားကောင်းဖို့ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တယားရဲ့ ပြည်ထဲရေး နဲ့ တရားရေးတွေကို အသက်ဝင်အောင် လုပ်ရပါမယ်။ အုပ်ချုပ်သူရော ပြည်သူရောက ဥပဒေကို လေးစားလိုက်နာ ရပါမယ်။ အဲဒီအကျင့်ကို တစ်ဖက်မှာ စစ်အနိုင်တိုက်ရင်း လုပ်ဆောင်ကြရမှာပါ။ တနည်းပြောရမယ်ဆိုရင် တော်လှန်ရေး အားကောင်းနေဆဲ အညာမှာ စစ်လည်းအနိုင်တိုက် ၊ အုပ်ချုပ်ရေးလည်း အားကောင်းအောင်တည်ဆောက်ဆိုပြီး အပြိုင်သွားနိုင်မှ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။

ဒီနေရာမှာ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တယားရဲ့ အခန်းကဏ္ဍဟာ အရေးကြီးသလို ပိုပြီးတာဝန်ကျေအောင် ဆောင်ရွက် နိုင်ကြဖို့ပါ။ ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားကို အပြောင်းအလဲလုပ်မယ်ဆိုတဲ့ NUG ရဲ့ စီမံကိန်းကလည်း လက်ရှိထိတော့ မြင်သာတဲ့ အပြောင်းအလဲ မတွေ့ရသေးပါဘူး။ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ဟာ တကယ်အလုပ်လုပ်ဖို့ လိုနေသလို တကယ်လုပ်တဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တွေကိုလည်း ဝန်းရံပေးကြဖို့လိုပါတယ်။ တစ်ဖက်မှာလည်း အဲဒီအုပ်ချုပ်ရေးနဲ့ တရားရေးကဏ္ဍ တာဝန်ယူထားရသူတွေဟာ လက်နက်ကိုင်သူတွေရဲ့ ဖိအားတွေကနေ လွတ်ကင်း နေရပါမယ်။ မဟုတ်ရင်တော့ တော်လှန်ရေးနယ်မြေတွေထဲက ပြည်သူတွေအတွက် တရားမျှတမှု ဆိုတာလည်း ပျောက်ဆုံးနေအုံးမှာပါ။

တော်လှန်ရေးနယ်မြေတွေထဲ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနဲ့ တရားမျှတမှုရှိရေးဆိုတာ NUG အပါအဝင် တော်လှန်ရေး၊ နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက် ပြတ်သားတဲ့ လက်နက်ကိုင်တွေ ၊ အောက်ခြေ အုပ်ချုပ်ရေး တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ တခြားသော တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကြား ပိုမိုအားကောင်းတဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မှုကတဆင့် ပြည်သူကို မျက်နှာမူပြီး အဖြေရှာရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

စစ်အနိုင်တိုက်ရေးအရေးကြီးသလို တစ်ဖက်မှာလည်း အုပ်ချုပ်ရေး နဲ့ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးတွေပါ အားကောင်း လာဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

ဖိုးကျော် ရေးသားသည်။